Motor elektriko linealak eraginkorragoak eta seguruagoak diren hegazkinentzat

Data 12-04-2022 Tekniker

Teknikerrek LiTRAS proiektu europarra koordinatzen du, motor elektriko linealak garatzeko, kokatzen diren sistemaren pisua murrizteko eta eraginkortasuna handitzeko, fidagarritasuna galdu gabe.

Garraio-erronkei aurre egiteko, Europako industria aeronautikoak berritzen jarraitzen du bere balio-kate osoan, gero eta lehiakorragoa den industria bati aurre eginez.

Era berean, industria horrek aurre dituen eta gizarteak argi eta garbi eskatzen dituen erronketako batzuk ingurumenarekiko errespetua eta mugikortasun iraunkorra dira. Horrela, produktu jasangarriagoak eta ekologikoagoak garatzeko teknologia berriak eskatzen dira, besteak beste, erregai-kontsumoa eta gas- eta zarata-emisioak murrizteko.

Testuinguru horretan, hegazkinen propultsioaren eraginkortasuna handitzeko moduetako bat UHBR (Ultra – High bypass ratio) turbofan motorrak garatzea da, hegazkinaren ibilbide osoan eta lurreratzean beharrezko erregaia murrizten baitute.

Hala ere, motorraren kontzeptu berri horiek funtsezko beste sistema batzuetarako espazioa murrizten dute, hala nola, bultzada-inbertsorerako (Thrust reverser, TR), gondolaren uhateak irekitzeaz arduratzen dena. Gondola horretan propultsio-motorra dago, lurreratzean hegazkina balaztatzen laguntzeko.

Sistema hori motor elektriko birakari batez, engranaje-kaxa batez eta torloju txiki batez osatutako eragingailu elektromekanikoei esker mugitzen da.

Arlo horretan aditua den Teknikerrek koordinatzen duen  LiTRAS proiektuaren helburua eragingailu elektromekaniko tradizionala motor linealetan oinarritutako batekin ordezkatzea da, mugimendu birakaria lineal bihurtzeko beharrezkoak diren elementu mekaniko gehigarriak ezabatu ahal izateko (engranaje-kaxa eta torlojua). Horrela, sistemaren pisua murriztu eta eraginkortasuna handitu nahi da, fidagarritasuna galdu gabe.

Horretarako, zentro teknologikoak aparteko indar-dentsitatea (1.5 MN/m3) duten motor elektriko lineal espezifikoak garatuko ditu, larrialdi-egoera zorrotzenen kargen aurrean bultzada-inbertitzailea mugitu ahal izateko.

Motor horiek erabiltzeko, halaber, bultzada-inbertitzailearen beste osagai batzuk berriro diseinatu behar dira, zehazki, uhatearen irristagailuak, uhateak ustekabean irekitzea saihesten duen blokeo-azpisistema eta konporta horiek eskuz irekitzeko azpisistema, sistemaren mantentze-lanetarako. Hori guztia funtzionamendu- eta espazio-eskakizun zorrotz batzuen pean.

This project has received funding from the Clean Sky 2 Joint Undertaking (JU) under grant agreement No 887163. The JU receives support from the European Union’s Horizon 2020 research and innovation programme and the Clean Sky 2 JU members other than the Union.